Tytuł oryginalny: The Beauty of the Law — Bishop Barron’s Sunday Sermon
Data publikacji wideo: 2021-08-29
Wideo
Transkrypt po polsku
Pokój z Wami. Przyjaciele, wszystkie lektury w tym tygodniu dotyczą prawa na różne sposoby. I będę przemawiał tutaj jako Amerykanin do moich rodaków. Myślę, że mamy do prawa ambiwalentny stosunek . Z jednej strony jesteśmy ludźmi kochającymi wolność. Zaczęliśmy nasz kraj w wielkim akcie buntu przeciwko królowi i „Nie depcz mnie”. Mamy bardzo silny rodzaj indywidualizmu. Z drugiej strony jesteśmy bardzo spornym społeczeństwem. Jesteśmy gęsto obsadzani prawnikami. Pomyśl, ilu naszych ojców założycieli było prawnikami. Pomyśl też: nasza kultura była pod silnym wpływem protestantyzmu. Zarówno Marcin Luter, jak i Jan Kalwin na początku swojej kariery byli prawnikami i studentami prawa. Tak więc oboje kochamy i nienawidzimy prawa. Widzimy jego piękno i widzimy jego ograniczenia. I to jest właśnie motyw, jak sądzę, dzisiejszych czytań. Pozwólcie, że najpierw przyjrzę się pozytywnej stronie – jak Biblia szanuje Prawo. Posłuchaj teraz naszego pierwszego czytania z Księgi Powtórzonego Prawa.
„Teraz, Izraelu, wysłuchaj ustaw i dekretów, których uczę cię przestrzegać… Przestrzegaj ich uważnie, gdyż w ten sposób dasz dowód swojej mądrości i inteligencji narodom”. Teraz spójrz na narody starożytnego świata, od Babilonu po Syrię, Grecję, Egipt, Rzym; były one wielkimi potęgami militarnymi i politycznymi. Izrael? Tak, może przez krótki czas za panowania Dawida miał jakiś wpływ polityczny, ale przez większość swojej historii Izrael był małym, opanowanym, jakby skolonizowanym narodem. Pomyśl o Grecji dającej nam filozofię i pomyśl o sztuce, która rozkwitła w innych kulturach. Izrael nie miał tych darów.
Co miał Izrael chociaż? Prawo . Ustawy i dekrety, które Bóg dał swojemu ludowi wybranemu. Prawo, Tora, była dumą i radością Izraela
. Oto podstawowa zasada , której będę się trzymać.
Im bardziej szanujemy coś, tym bardziej otaczamy to prawami. Powiem to jeszcze raz. Myślę, że to prawda. Im bardziej coś szanujemy, tym bardziej otaczamy to prawami. Pozwólcie, że podam przykład. Wędruję po pustej parceli gdzieś w mieście. Jest pełna kamieni i chwastów. A ja mówię: „Hej, mogę podnieść jeden z tych kamieni? — Cóż, tak, nie obchodzi mnie to. Nic nie jest warte. Zrób z nim, co chcesz”. – To znaczy, czy mógłbym zabrać ze sobą jeden z tych kamieni? “Tak. Nie obchodzi mnie to.” – A jeśli wezmę go i pomaluję? Czy to będzie w porządku? – No tak, oczywiście. Nikt nie dba o skały na pustej parceli. Dlatego nie ma wokół tego żadnych praw.
A teraz porównaj to ze zbliżaniem się do Luwru, jak to często robiłem, kiedy byłem studentem w Paryżu .
„Po prostu wchodzę do Luwru. Idę na górę, zdejmę obrazy ze ścian. Myślę, że mógłbym poprawić ten obraz; Dodam do tego trochę farby”. Daj spokój. Luwr jest otoczony prawami. Trzeba stać w kolejce, dostać mandat, a potem trzeba wskazać kierunek. Wszędzie wokół ciebie są ludzie. Istnieją wszelkiego rodzaju dorozumiane prawa dotyczące odwiedzania muzeum. Jeśli zacznę biegać korytarzami, zatrzymam mnie za trzydzieści sekund. Zaczynam krzyczeć, robię awanturę – zabraliby mnie. Wchodzę do pokoju, w którym znajduje się „Mona Lisa”, gdzie obserwują mnie wszelkiego rodzaju strażnicy i ludzie. Obserwują mnie kamery. Gdybym powiedział: „Hej, to piękny obraz, ale zamierzam coś do tego dodać”. Zostałbym aresztowany natychmiast, prawda? O co mi chodzi? Im bardziej coś czcimy, tym bardziej otaczamy to prawami.
Prawa nie są uciążliwe. Prawa to piękne sposoby, dzięki którym chronimy i ulepszamy te rzeczy, które uważamy za wartościowe. Oto może głupszy przykład. Jeszcze dzień wcześniej kręcę te słowa, grałem w golfa, co uwielbiam robić. A każdy, kto kiedykolwiek grał w golfa, wie, że golf to gra pełna praw. Przede wszystkim prawa huśtawki, wiesz? Jest dobry sposób na bujanie i około miliona niewłaściwych sposobów na bujanie. I wszyscy jesteśmy bardzo zainteresowani wprowadzeniem tych praw golfa do naszych ciał. Co więcej, faktyczna gra w golfa jest wypełniona prawem. Musisz zagrać w określonym miejscu. Nie mogę powiedzieć: „ Zamierzam zagrać trzydzieści jardów do przodu, bo mam na to ochotę”. Nie? Nie; jest na to właściwy sposób. Nie mogę iść i poprawić mojego kłamstwa, jeśli moja piłka jest w śmiesznym miejscu. „Och, po prostu zamierzam to zmienić i poprawić”. Nie, nie możesz tego zrobić. To wbrew prawu golfa. Uderzyłem poza granice. „Cóż, po prostu rzucę piłkę; Nie wykonam rzutu karnego. Cóż, nie, to już nie grasz w golfa. Uderzyłem go w wodę. „Hej, nie będę się tym martwić”. Uderzam piłkę na green; Nie naprawiam śladu kuli. Uderzam przed kogoś, kto powinien uderzać przede mną. Nie, golf jest pełen praw. I uwierz mi, golfiści o tym wiedzą. Jeśli zacznę łamać prawa golfa, dopadną mnie dość szybko. To znaczy, moi koledzy będą mi przypominać: „Daj spokój, nie możesz tego robić”. Jaki jest sens?
Golf to coś, co golfiści uważają za wspaniałe, bogate i piękne. Dlatego otaczamy go prawami. Dobra. Jaka jest najważniejsza, najpiękniejsza rzecz?
Żyć życiem moralnym i duchowym.
Żyć teraz naszym życiem we właściwej harmonii z Bogiem; nie ma nic ważniejszego.
„A więc rób, co chcesz. Nie martw się o to. „Hej, jasne, żyj zgodnie ze swoimi pragnieniami”. „Kim jesteś, żeby mi mówić, co mam robić?” „Nie depcz mnie”. „Będę żyć tak, jak chcę”. Daj mi spokój. Mam na myśli, że każdy, kto szanuje życie moralne i duchowe,
przyjmuje prawa, które nim rządzą, które uczą nas, jak żyć tym życiem. Teraz posłuchaj tego z naszego drugiego czytania, z Listu Jakuba. Uwielbiam to.
„Powitaj pokornie słowo, które zostało w tobie zasiane i które jest w stanie zbawić twoje dusze”. Co to za słowo? Cóż, to jest Tora. Słowo prawa Bożego. Pokornie – nie dawaj mi tego „Nie deptać mnie” i „Ja rządzę” , „Autonomia” i „Ja rządzę własnym życiem”. Zanudź mnie tym na śmierć. Wiem, że kultura cały czas tak mówi, ale to nonsens. To tak głupie, jak powiedzenie: „Pozwól mi po prostu machać kijem golfowym w każdy stary sposób, w jaki mam na to ochotę”. „Pozwól mi przejść przez Luwr bez żadnych ograniczeń”. Nikt nie uważa, że to prawda.
Tak więc Jakub mówi poprawnie: „Powitaj z pokorą słowo, które zostało w tobie zasiane i które jest w stanie zbawić twoje dusze”.
Prawa rządzące życiem moralnym i duchowym — i jeszcze raz wybacz wszystkie te przykłady golfa. Ale kiedy prawa huśtawki nie są tylko rzeczami , o których czytasz w książkach, ale są teraz częścią ciebie. Tak więc w złych golfistach, takich jak ja, nie są wystarczająco częścią mnie. Ale im jesteś lepszy, tym bardziej zinternalizowałeś prawa gry. Teraz są dla ciebie drugą naturą. Tak więc Jakub mówi, jeśli chodzi o słowo Boże , prawa Boże, pokornie przyjmij je do swojego serca. Niech wasze życie będzie teraz rządzone przez nich. Nie bądźcie przeciwni Bożemu prawu, ale radujcie się nim tak w pełni, jak starożytni Izraelici radowali się z wielkiego Bożego Prawa. Dobra? Więc mówisz: „Jak dotąd tak dobrze. Rozumiem. Rozumiem. To piękna strona prawa.
Ale czy istnieje ciemna strona prawa? Odpowiedź brzmi wyraźnie tak, i myślę, że możemy to zobaczyć na wiele sposobów.
Wiesz, jaki obraz przychodzi mi do głowy — może to głupi obraz — ale pomyśl o średniowiecznym rycerzu , który ma na sobie zbroję, prawda? By go chronić.
Ale powiedzmy, że zbroja stała się tak ciężka, tak gruba i tak nieporęczna , że właściwie nie może już w niej walczyć. I co dziwne, właśnie to, co ma go chronić, czyni go bardziej wrażliwym.
Prawo tam – i używam symbolu – prawo, które stało się tak przerośnięte, wybredne, legalistyczne, że faktycznie podważa swój własny cel. Pozwól, że przeczytam ci teraz coś z Ewangelii.
Pochodzi z Ewangelii Marka. A Jezus, jak to często bywa , rozmawia z faryzeuszami.
„Faryzeusze, w rzeczywistości wszyscy Żydzi, nie jedzą bez starannego umycia rąk, zachowując tradycję starszych . Przychodząc na rynek , nie jedzą bez oczyszczenia się. Jest wiele innych rzeczy , które tradycyjnie przestrzegali , oczyszczanie filiżanek , dzbanków, czajników i łóżek”.
Tak więc faryzeusze rzucają wyzwanie Jezusowi: Jak to się dzieje, że twoi uczniowie nie stosują się do tych wszystkich wybrednych, dietetycznych przepisów rytualnych starożytnego Izraela? Co mówi Jezus? Słuchaj.
ludzie czczą mnie ustami, ale ich serca są daleko ode mnie…. Lekceważysz przykazanie Boże, ale trzymasz się ludzkiej tradycji”. A teraz widzicie, przyjaciele, jest naprawdę ważne rozróżnienie.
Przykazanie Boże: Czy Jezus jest za tym? Nie tylko jest za nią, ale jest jej wcieleniem. Tak więc Jezus jest Torą, która stała się ciałem. Więc oczywiście jest za przykazaniem Bożym. To piękna strona prawa. Ale czy obecnie, na przestrzeni dziejów, ma to tendencję do zarastania mnogością tradycji czysto ludzkich, które być może na początku miały bardzo dobre intencje, w rzeczywistości służyły swoim celom, ale z czasem stały się bardziej przeszkodą? Pomyśl o tym rycerzu, który próbuje walczyć w zbyt ciężkiej zbroi. W rzeczywistości przeszkadza w relacji z Bogiem.
Czy możemy postrzegać te czysto ludzkie tradycje jako coś, co możemy oddzielić lub odróżnić od przykazań Bożych? Teraz podam przykład. To właśnie pojawiło się na moim ekranie radaru kilka dni temu, w święto Wniebowzięcia Matki Najświętszej. I pojawiło się, jak sądzę, na moim kanale na Facebooku. To był mały filmik , był na YouTube, z deklaracji Wniebowzięcia w 1950 roku. I to było fascynujące. Plac św. Piotra wypełniony setkami tysięcy ludzi. Ta długa procesja nadchodzących biskupów, na końcu której był papież Pius XII, który miał ogłosić doktrynę. Był w pełnej szacie i miał na sobie tę wysoką mitrę. I był na „sedii gestatoria”. I może młodsi ludzie nie wiedzą, co to znaczy, ale to było to wysokie krzesło, na którym siedział papież. A potem zostało przeniesione przez tłum. A potem wokół niego były strusie pióra , które wachlowały papieża, gdy szedł.
A teraz piękny dzień? Tak, jasne. Deklaracja tej wspaniałej doktryny Kościoła. Piękny. Prawa liturgii, prawa obrzędu katolickiego, sam papież – wszystko to piękne wyrazy prawa.
Ale uderzyło mnie to, kiedy to oglądałem. Począwszy od Pawła VI , papież przestał używać „sedia gestatoria”. Jan Paweł II chyba nigdy go nie użył. Od około 1965 roku nie widziałem strusiego pióra w pobliżu papieża . Czy pozbyliśmy się – powiedzmy w okresie Vaticanum II – pewnych ludzkich tradycji? Które spojrzenie, dam ci, na początku – piękne. Ponieważ jest to część tego rodzaju ceremonii dworskiej w Europie, której część prawdopodobnie sięga czasów rzymskich lub bizantyjskich imperiów. Dobra. Jako sposób uhonorowania papieża — rozumiem, rozumiem. Ale czy stało się jasne, powiedzmy około roku 1965, że te rzeczy faktycznie przeszkadzały ewangelicznej misji Kościoła? Że papiestwo bardziej przypominało odległą
monarchię niż prężnie zaangażowany urząd ewangelicki. Porównajmy to, powiedzmy, ze stylem Jana Pawła II. Teraz widzisz, o co mi chodzi , mam nadzieję. Co jest pięknego w prawie? Oczywiście — wszystkie te wspaniałe rzeczy, które mają nas ustrukturyzować.
Ale czy są elementy prawa, które są bardziej wybredne, zarosły, w końcu odrzucają swój pierwotny cel?
I czy możemy znaleźć odwagę , środki i inteligencję, aby dokonać takiego rozróżnienia? Teraz zamknę to tutaj; można powiedzieć o wiele więcej . Ale jeśli wątpisz we mnie, że ludziom trudno jest dokonać tego rozróżnienia , korzystaj z Internetu niemal o każdej porze dnia i nocy. I ludzie, trochę jak faryzeusze z tej Ewangelii, którzy zajmują się wieloma sprawami, które są o wiele bardziej ludzką tradycją niż autentycznym boskim prawem. Myślę, że to bardzo ważna część religijnej roztropności i mądrości, aby móc dzisiaj dokonać tego samego rozróżnienia, które Jezus uczynił dawno temu. Niech cię Bóg błogosławi.
Transkrypt po angielsku
Peace be with you. Friends, all the readings this week are about the law in different ways. And I’ll speak just here as an American to my fellow Americans. I think we have a kind of ambivalent relationship to the law. On the one hand we’re kind of a freedom-loving people. And we began our country in a great act of rebellion against the king, and “Don’t tread on me.” We’ve got that very strong kind of individualist strain. On the other hand, we’re a very litigious society. We’re kind of planted thick with lawyers. Think of how many of our founding fathers were lawyers. Think, too: our culture was very influenced by Protestantism. Both Martin Luther and John Calvin, at early points in their careers, were lawyers and law students. And so we both kind of love and hate the law. We see the beauty of it, and we see the limitation of it. And that really is the motif, I think, of the readings for today. So let me look first at the positive side —how the Bible reverences the Law. Listen now from our first reading from Deuteronomy.
“Now, Israel, hear the statutes and decrees which I am teaching you to observe…. Observe them carefully, for thus you will give evidence of your wisdom and intelligence to the nations.” Now, look at the nations of the ancient world, from Babylon to Syria, Greece, Egypt, Rome; they were the great military and political powers. Israel? Yeah, maybe for a short time during the reign of David had some political clout, but for the most of its history, Israel was a little, overrun, sort of colonized nation. Think of Greece giving us philosophy, and think of the arts that flourished in other cultures. Israel didn’t have those gifts.
What did Israel have though? The Law. The statutes and decrees that God gave to his chosen people. The Law, the Torah, was the pride and joy of Israel.
Now, here’s a basic principle that I’m going to stand by.
The more we reverence something, the more we surround it with laws. Let me say that again. I think it’s true across the board. The more we reverence something, the more we tend to surround it with laws. Let me give you an example. I’m wandering around in a vacant lot in the city somewhere. It’s full of rocks and weeds. And I say, “Hey, can I pick up one of those rocks?” “Well, yeah, I don’t care. It’s not worth anything. Do whatever you want with it.” “I mean, could I take one of those rocks home with me?” “Yeah. I don’t care.” “What if I took it and painted it? Would that be okay?” “Well, yeah, of course.” No one cares about the rocks in the vacant lot. That’s why there are no laws around it.
Now compare that with, as I often did when I was a student in Paris, approaching the Louvre Museum.
“I just walk into the Louvre. I’m going to go up, take paintings off the wall. I think I might improve that painting; I’m going to add a little paint to it.” Come on. The Louvre is surrounded by laws. You have to stand in line, and you have to get the ticket, and then you’ve got to be ushered a certain direction. There are people all around you. There are all kinds of implicit laws, right, about visiting a museum. If I start running through the corridors, I’d be stopped in thirty seconds. I start shouting, making a fuss —they’d take me out. I go into the room where the “Mona Lisa” is, where there’s all kinds of guards and people watching me. There’s cameras watching me. If I said, “Hey, that’s a lovely painting, but I’m going to add something to that.” I’d be arrested immediately, right? What’s my point? The more we reverence something, the more we surround it with laws.
Laws are not oppressive. Laws are beautiful ways that we protect and enhance those things that we consider valuable. Here’s a maybe sillier example. Just the day before now I’m filming these words, I played golf, which I love to do. And anyone that’s ever played golf knows that golf is a game that’s filled with laws. First of all, the laws of the swing, you know? There’s a right way to swing, and about a million wrong ways to swing. And we’re all very interested in getting those laws of golf into our bodies. More to it, the actual playing of golf is filled with law. You have to tee off at a certain place. I can’t say, “I’m going to tee off thirty yards ahead because I feel like it.” No, no; there’s a right way to do it. I can’t go and improve my lie if my ball’s in a funny spot. “Oh, I’m just going to move that and improve it.” No, you can’t do that. It’s against the laws of golf. I hit it out of bounds. “Well, I’m just going to drop a ball; I won’t take a penalty stroke.” Well, no, then you’re not playing golf anymore. I hit it in the water. “Hey, I’m not going to worry about that.” I hit my ball on the green; I don’t repair the ball mark. I hit ahead of someone that should be hitting ahead of me. No, golf is filled with laws. And trust me, golfers know this. If I start violating the laws of golf, they’re going to get after me pretty quickly. I mean, my fellow players are going to remind me: “Come on man, you can’t be doing that.” What’s the point?
Golf is something that golfers feel is wonderful, and rich, and beautiful. And so we tend to surround it with laws. Okay. What’s the most important, beautiful thing there is?
Living the moral and spiritual life.
To live our life now in proper harmony with God; there’s nothing more important.
“Oh, therefore, do whatever you want. Don’t worry about it.” “Hey, sure, live according to your desires.” “Who are you to tell me what to do?” “Don’t tread on me.” “I’ll live that life any way I want.” Give me a break. I mean, anyone that reverences the moral and spiritual life
welcomes the laws that govern it, that teach us how to live this life. Now listen to this from our second reading, from the Letter of James. I love this.
“Humbly welcome the word that has been planted in you and is able to save your souls.” What’s the word? Well, that’s the Torah. The word of God’s law. Humbly —don’t give me this “Don’t tread on me” business, and “I’m in charge” and “Autonomy” and “I govern my own life.” Bore me to death with that. I know the culture says it all the time, but it’s nonsense. It’s as stupid as saying, “Let me just swing the golf club any old way I feel like it.” “Let me walk through the Louvre without any sort of restriction.” No one thinks that’s right.
So, James says, correctly, “Humbly welcome the word that has been planted in you and is able to save your souls.”
The laws that govern the moral and spiritual life —and again, forgive all these golf examples. But when the laws of the swing are not just things you read about in a book, but they’re now part of you. So in bad golfers like me, they’re not sufficiently part of me. But the better you are, the more you’ve internalized the laws of the game. They’re now second nature to you. So James is saying, with regard to the word of God, the laws of God, humbly accept them into your heart. Let your life now be governed by them. Don’t be resistant to God’s law, but rejoice in it as fully as the ancient Israelites rejoiced in God’s great Law. Okay? So you say, “So far so good. I get it. I get it. That’s the beautiful side of law.
But is there a shadow side to the law?” And the answer is clearly yes, and we can see it, I think, in all kinds of ways.
You know what image comes to my mind —maybe it’s a stupid image— but think of a knight from the Middle Ages, and he’s got his armor on, right? To protect him.
But let’s say that armor has become so heavy, and it’s so thick, and so cumbersome that he actually can’t fight in it anymore. And weirdly, the very thing that’s meant to protect him makes him more vulnerable.
The law there —and there’s a symbol I’m using— the law that’s become so overgrown, fussy, legalistic, that it’s actually undermining its own purpose. Let me now read you something from the Gospel.
It’s from the Gospel of Mark. And Jesus is, as he often is, in conversation with the Pharisees.
“The Pharisees, in fact, all Jews, do not eat without carefully washing their hands, keeping the tradition of the elders. On coming to the marketplace they do not eat without purifying themselves. There are many other things they have traditionally observed, the purification of cups and jugs and kettles and beds.”
So the Pharisees are challenging Jesus: How come your disciples don’t follow all of these fussy, dietarian ritual prescriptions of ancient Israel? What does Jesus say? Listen.
“Well did Isaiah prophesy about you hypocrites, as it is written: ‘This people honors me with their lips, but their hearts are far from me…. You disregard God’s commandment but cling to human tradition.” Now see, friends, there’s a really important distinction.
God’s commandment: Is Jesus for it? Not only is he for it, he’s the very Incarnation of it. So Jesus is the Torah made flesh. So of course he’s for God’s commandment. That’s the beautiful side of the law. But does this tend now, in the course of history, to get overgrown with a multiplicity of merely human traditions, which maybe in the beginning were very well-intentioned, in fact served their purpose, but in time have become more of an obstacle? Think of that knight trying to fight in armor that’s too heavy. It’s actually getting in the way of one’s relationship with God.
Can we see these merely human traditions, perhaps, as something we can separate or distinguish from the commandments of God? Now, I want to give you an example, here. This just came across my radar screen a couple days ago, on the Feast of the Assumption of the Blessed Mother. And it came up, I think, on my Facebook feed. It was a little film, it was on YouTube, from the declaration of the Assumption in 1950. And it was fascinating. St. Peter’s Square, filled with hundreds of thousands of people. This long procession of bishops coming in, at the end of which was Pope Pius XII, who was going to declare the doctrine. And he was in full vestments, and he had this tall miter on. And he was up on the “sedia gestatoria.” And maybe younger people don’t know what that means, but it was this elevated chair the pope sat in. And then it was carried through the crowd. And then around him there were ostrich feathers that were fanning the pope as he went.
Now, beautiful day? Yeah, sure. Declaration of this wonderful doctrine of the Church. Beautiful. The laws of the liturgy, the laws of Catholic ritual, the pope himself —all of that, beautiful expressions of the law.
But what struck me was this, as I watched it. Beginning really with Paul VI, the pope stopped using the “sedia gestatoria.” John Paul II I don’t think ever used it once. I haven’t seen an ostrich feather anywhere near a pope since about 1965. Did we get rid of —let’s say around the time of Vatican II— certain human traditions? Which look, I’ll grant you, at the beginning —beautiful. Because that’s part of the kind of court ceremonial of Europe, some of that probably going back to the Roman or Byzantine empires. Okay. As a way of honoring the pope —I get it, I get it. But had it become clear, let’s say by 1965 or so, that these things were actually getting in the way of the Church’s evangelical mission? That the papacy was looking more like a kind of distant
monarchy than like a vibrantly engaged evangelical office. Compare that, let’s say, to John Paul II’s style. Now, you see the point I’m making, I hope. What’s beautiful in the law? Of course —all these great things that are meant to structure us.
But are there elements of the law that are more kind of fussy, they’ve become overgrown, they become finally repugnant to their original purpose?
And can we find the courage and the wherewithal and the intelligence to make that distinction? Now, I’m going to close this here; there’s much more that could be said. But if you doubt me that people have a hard time making this distinction, go on the internet almost any time of the day or night. And people, a bit Like the Pharisees in this Gospel, who are fussing about a lot of things that are much more human tradition than authentic divine law. I think it’s a very important part of religious prudence and wisdom to be able to make that same distinction today that Jesus made long ago. And God bless you.